Cấu trúc collagen bền vững giúp da trẻ khoẻ (young skin). Ngược lại da lão hoá (aging skin) có cấu collagen yếu và hư tổn.
Collagen chiếm 75% da
Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, được cấu tạo từ nhiều thành tố khác nhau gồm nước, protein (collagen), lipid (chất béo), các khoáng chất và hoá chất khác. Da bao bọc toàn bộ mặt ngoài của cơ thể, tiếp xúc trực tiếp với các nhân tố độc hại từ môi trường. Bởi vậy mà da thường xuyên thay đổi, lúc xấu lúc đẹp, lúc khô ráp lúc mềm mượt, khi căng mịn khi chảy xệ.
Trong các thành phần cấu tạo nên da thì collagen chiếm đến 75%. Collagen là protein dồi dào nhất trong cơ thể, được tìm thấy ở nhiều cơ quan, nhiều bộ phận khác nhau, nhưng nhiều nhất là ở da. Loại protein có cấu trúc sợi dài với độ bền cao này hoạt động như chất keo gắn kết các tế bào da với nhau, giữ cho làn da luôn trẻ trung và giảm các nếp nhăn. Thiếu collagen cũng có nghĩa là “bộ xương” của da yếu ớt, da dễ bị tổn thương bởi các tác động xấu từ bên trong và bên ngoài cơ thể.
.jpg)
Collagen là thành phần chính của da, giúp định hình hình dáng, mang đến sự săn chắc, mịn màng, tươi trẻ của làn da.
Vai trò của collagen đối với da
Định hình hình dáng, sự săn chắc của da: Collagen có cấu trúc dạng sợi vững chắc, các sợi collagen liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành các bó collagen, các bó collagen liên kết với nhau tạo thành mạng lưới collagen. Mạng lưới này chính là bộ xương của da, giúp định hình hình dáng và tạo sự săn chắc cho da.
Chống lại sự hình thành nếp nhăn: Sợi collagen và elastin là hai yếu tố quyết định mức độ đàn hồi của da, giảm sự hình thành các nếp nhăn trên da. Độ đàn hồi là khả năng trở lại hình dạng ban đầu của da gần như ngay lập tức sau khi bị kéo căng. Với phụ nữ, độ đàn hồi là chỉ số cho thấy mức độ trẻ hoá của làn da. Da đàn hồi tốt sẽ không để lại nếp nhăn sau khi cử động.
Giúp da mịn màng, tươi trẻ: Collagen là chất keo liên kết các tế bào da với nhau tạo thành một thể hoàn chỉnh, collagen càng nhiều thì da càng mịn màng, tươi trẻ. Điều này cũng thấy rõ ở da cá - nơi có chứa hàm lượng lớn collagen. Loại bỏ lớp vảy, ta sẽ thấy da cá mềm mịn và căng mướt.
Giữ ẩm cho da: Mạng lưới collagen chính là nơi “cư ngụ” của các phân tử proteoglycans giữ nước và cung cấp độ ẩm cho da. Mạng lưới collagen yếu do thiếu collagen hoặc collagen bị hư tổn sẽ khiến da bị mất nước, dẫn đến hiện tượng khô ráp, nứt nẻ.
Tái tạo tế bào da: Collagen là nơi nuôi sống các tế bào mới, giúp tái tạo da và nhanh lành vết thương. Các tế bào da mới sản sinh càng nhanh thì da càng trẻ đẹp, sáng màu.
Thiếu hụt collagen và collagen bị hư tổn là nguyên nhân chính dẫn đến các hiện tượng lão hoá da.
Các yếu tố tác động đến collagen trong da
Tuổi tác: Tuổi càng cao, lượng collagen trong da càng giảm do quá trình tổng hợp collagen trong cơ thể bị chậm một cách tự nhiên. Collagen bắt đầu giảm từ tuổi 25, và giảm mạnh khi tuổi càng cao. Theo các nghiên cứu, lượng collagen trong cơ thể con người khi 30 tuổi chỉ bằng 50% lượng collagen của tuổi 18. Cùng với quá trình suy giảm collagen khi già đi, làn da cũng xấu dần với các nếp nhăn, vết sạm nám, vết đồi mồi.
Ánh nắng mặt trời: Tia UV hay tia cực tím, tia tử ngoại là tác nhân khiến cấu trúc collagen bị hư tổn. Các tia UV, đặc biệt là tia UVA có thể xuyên qua quần áo, xuyên qua bóng cây, kính cửa sổ, kính ô tô đi vào da và tấn công collagen. Khi tia UV chiếu vào da sẽ kích thích tế bào sừng và nguyên bào sợi sản sinh men phá hoại cấu trúc collagen có tên gọi là matrix metalloproteinases (MMPs). MMPs làm các sợi collagen đứt đoạn, teo nhỏ hoặc cuộn lại thành các khối bất thường khiến da nhăn nheo, chảy xệ, xuất hiện nếp nhăn. MMPs đồng thời ức chế sự sản sinh collagen khiến cấu trúc collagen bị tổn thương không thể hồi phục.
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là kẻ thù số một của làn da vì khả năng xuyên sâu vào trong da làm hư tổn cấu trúc collagen.
Các yếu tố độc hại từ môi trường như khói thuốc lá, bụi mịn, hoá chất từ mỹ phẩm khi xâm nhập vào da sẽ sản sinh ra các chất trung gian độc hại (ROS). ROS kích thích hoạt động của MMPs tấn công và phá hoại cấu trúc collagen.
Căng thẳng kéo dài: stress kéo dài cũng tác động mạnh đến collagen trong da. Bởi khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều hormone gây stress là cortisol. Cortisol có thể phá vỡ cấu trúc protein dạng sợi (collagen là protein dạng sợi), khiến da nhăn nheo, xuất hiện nhiều nếp nhăn.
Gốc tự do (free radical) là các mảnh nguyên tử, phân tử không ổn định mang điện tích âm, có khả năng tấn công làm oxy hoá các tế bào, phá vỡ cấu trúc collagen, làm da nhăn nheo và chảy xệ, xuất hiện các đốm đồi mồi. Các gốc tự do hình thành trong quá trình chuyển hoá của cơ thể và do tác động của các yếu tố từ môi trường, chế độ dinh dưỡng, lối sống.
Ứng dụng collagen trong làm đẹp da
Bổ sung collagen cho da là một liệu pháp làm đẹp đã được ứng dụng từ lâu đời. Trước đây, khi chưa có phương pháp chiết xuất collagen, người ta thưởng bổ sung collagen cho da bằng cách ăn các thực phẩm chứa nhiều collagen như da cá, thịt gà, lòng trắng trứng, nước hầm xương. Lượng collagen hấp thụ được không nhiều nhưng vẫn có tác dụng nhất định.
The Collagen ++ là thực phẩm chức năng bổ sung collagen được chiết xuất từ cá biển sâu, giúp làm đẹp da, chống lão hoá.
Ngày nay, nhờ ứng dụng công nghệ thuỷ phân hiện đại, người ta có thể chiết xuất collagen tinh khiết từ cá biển sâu, từ gà, từ da bò. Thực phẩm chức năng bổ sung collagen trở thành phương pháp làm đẹp từ bên trong rất được ưa chuộng trên thế giới.
Phương pháp làm đẹp bằng collagen đã được chứng minh hiệu quả bằng các nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu của Trường Đại học Kiel (Đức) công bố năm 2014 cho thấy tiêu thụ collagen giúp cải thiện vẻ đẹp làn da rõ rệt. Cụ thể, những phụ nữ sử dụng 2,5-5 gam collagen mỗi ngày trong vòng 8 tuần liên tiếp có sự cải thiện rõ rệt về độ đàn hồi của da so với những người không dùng collagen.
Nghiên cứu công bố năm 2018 của Trường Đại học Brigham Young (Mỹ) chỉ ra rằng sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung collagen giúp cải thiện da và tăng lượng collagen tự nhiên trong cơ thể. Cụ thể, những phụ nữ sử dụng 1 gam collagen mỗi ngày trong vòng 12 tuần giúp giảm 76% tình trạng khô da, giảm 12% nếp nhăn, tăng hàm lượng collagen trong cơ thể lên 6%.
Xem thêm:
Suy giảm và hư tổn collagen: nguyên nhân chính dẫn đến lão hoá da
Hydrolyzed Collagen là gì? Vì sao tốt cho da?
Vì sao phụ nữ nên uống thực phẩm chức năng bổ sung collagen?