Suy giảm và hư tổn collagen: nguyên nhân chính dẫn đến lão hoá da

Suy giảm collagen làm cấu trúc nền yếu đi

Cấu trúc nền là kết cấu quan trọng nhất của da, nằm ở lớp bì, giữa lớp biểu bì và lớp hạ bì. Cấu trúc nền gồm các protein dạng sợi (elastin, collagen, laminin, fibronectin) và các phân tử giữ nước proteoglycans. Cấu trúc nền là bộ khung của da, là yếu tố quyết định vẻ đẹp của làn da. Da mềm mại, căng sáng hay nhăn nheo, thiếu sức sống đều do cấu trúc nền quy định. Các protein dạng sợi elastin, collagen, laminin và fibronectin tạo nên sự săn chắc, đàn hồi cho da, trong khi các phân tử proteoglycans có khả năng giữ nước và dưỡng ẩm cho da.

 

Collagen là thành phần chính của cấu trúc nền (hay còn gọi là ma trận ngoại bào - extracellular matrix).

Sợi collagen là chất liệu chính của cấu trúc nền, tạo nên sự săn chắc, bền vững của da, chống lại các sang chấn bên ngoài, bảo vệ các bộ phận bên trong. Collagen còn là nơi nuôi sống các tế bào mới, giúp tái tạo da và nhanh lành vết thương. Hàm lượng collagen trong da dồi dào, cấu trúc nền bền vững, da sẽ mịn màng, căng sáng. Ngược lại, thiếu collagen, cấu trúc nền yếu ớt, da dễ bị nhăn, chảy xệ, xỉn màu.

Hiện tượng suy giảm collagen diễn ra một cách tự nhiên trong cơ thể người không có cách nào ngăn cản. Kể từ khi bước qua tuổi 25, quá trình tổng hợp collagen chậm dần, lượng collagen giảm dần khoảng 1,5% mỗi năm, tuổi càng cao thì collagen càng giảm mạnh. Theo các nghiên cứu, lượng collagen trong cơ thể con người khi 30 tuổi chỉ bằng 50% lượng collagen của tuổi 18.

Suy giảm collagen lý giải cho hiện tượng tuổi càng cao da lão hoá càng nhanh. Collagen cũng lý giải vì sao trẻ em thường có làn da mềm mại, mịn màng bởi đó là thời kỳ cơ thể dồi dào collagen nhất.

Các chất độc hại trong không khí và tia UV làm sản sinh gốc tự do và MMPs, tấn công làm hư tổn collagen. Đây chính là nguyên nhân gây ra hiện tượng lão hoá sớm ở các bạn trẻ ngoài 20 tuổi.

Hư tổn collagen khiến da lão hoá sớm

Nếu suy giảm collagen gây ra hiện tượng lão hoá theo tuổi tác thì hư tổn collagen gây ra hiện tượng lão hoá sớm ở những người trẻ ngoài 20 tuổi. Ở những người dưới 25 tuổi, lượng collagen trong cơ thể vẫn dồi dào, tuy nhiên, dưới tác động của nhiều yếu tố, collagen bị đứt gãy hoặc teo nhỏ, khiến mạng lưới collagen yếu ớt, cấu trúc nền không ổn định, và dẫn đến các hiện tượng lão hoá da như giống như người lớn tuổi.

Có rất nhiều tác nhân dẫn đến hư tổn collagen. Trong đó có 3 kích thích tố sinh hoá có khả năng phá huỷ collagen mạnh nhất gồm:

Gốc tự do (Reactive Oxygen Species - ROS): là các phân tử mang điện tích âm không ổn định, được tạo ra bởi tia UV, chất độc hại và từ quá trình chuyển hoá trong cơ thể. Gốc tự do tấn công các tế bào ổn định nhằm cướp điện tích, tấn công cả collagen khiến mạng lưới collagen hư tổn.

Ngoài tia UV trong ánh nắng mặt trời thì các chất độc hại trong không khí ô nhiễm là tác nhân chính làm sản sinh nhiều gốc tự do. Các chất ô nhiễm trong không khí như bụi mịn, bụi siêu mịn có thể len lỏi vào bên trong da, làm tắc lỗ chân lông làm tổn thương các tế bào da, tổn thương mạng lưới collagen. Bụi mịn còn tương tác với tia UV làm xuất hiện nhiều gốc tự do đẩy nhanh quá trình lão hoá, làm gia tăng nếp nhăn và sắc tố, thậm chí gây ung thư da.

Các tia UV trong ánh nắng mặt trời làm sản sinh các gốc tự  do (ROS) tấn công tế bào da và collagen.

Matrix Metalloproteinases (MMPs): là một nhóm enzyme endopeptidase (enzyme tiêu hoá) phụ thuộc kẽm hoạt động theo hướng thay đổi ma trận ngoại bào (hay còn gọi là cấu trúc nền của da). MMPs là enzyme duy nhất có khả năng phá huỷ cấu trúc xoắn 3 của collagen. MMPs đồng thời ức chế quá trình tổng hợp collagen, khiến da hư tổn khó hồi phục.

MMPs được sản sinh nhiều khi da tiếp xúc với tia UV (tia cực tím) trong ánh nắng mặt trời. Khi tia UV chiếu vào da sẽ kích thích tế bào sừng và nguyên bào sợi sản sinh MMPs. MMPs làm các sợi collagen đứt đoạn, teo nhỏ hoặc cuộn lại thành các khối bất thường khiến da nhăn nheo, chảy xệ, xuất hiện nếp nhăn.

Khói thuốc lá cũng là tác nhân làm sản sinh nhiều MMPs. Trong thuốc lá có tới 1.500 chất độc hại tác động đến nhiều mô và nhiều cơ quan trong cơ thể. Các chất độc hại này khiến MMPs sản sinh nhiều hơn, MMPs tấn công phá huỷ collagen tương tự như tia UV trong ánh nắng mặt trời.

Advanced Glycation End-products (AGEs): Sản phẩm glycat hóa bền vững, là các protein hoặc axit béo bị glycat hoá khi tiếp xúc với đường. AGEs sản sinh khi cơ thể nạp quá nhiều đường (glucose). Glucose đi vào cơ thể sẽ phản ứng với collagen (loại protein dồi dào nhất trong cơ thể) tạo ra AGEs. AGEs ảnh hưởng rất mạnh đến các tế bào và phân tử, bao gồm cả collagen. AGEs làm mất đi độ săn chắc của da, giảm độ đàn hồi, tăng nếp nhăn, đẩy nhanh quá trình lão hoá.

 

Sử dụng The Collagen ++ bổ sung collagen và các chất chống oxy hoá cho da giúp phục hồi da hư tổn, chống lão hoá.

Bổ sung collagen có thể chống lão hoá?

Suy giảm và hư tổn collagen là nguyên nhân chính dẫn đến lão hoá da bởi collagen là thành phần chính cấu tạo nên da. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, bổ sung collagen có thể cải thiện da hư tổn và chống lại quá trình lão hoá.

Theo Tiến sĩ Joshua Zeichner, Giám đốc nghiên cứu mỹ phẩm và lâm sàng tại Khoa Da liễu, Bệnh viện Mount Sinai (New York, Mỹ), collagen bổ sung đi vào cơ thể sẽ thực hiện ba nhiệm vụ sau:

 

  • Cung cấp thêm collagen cho các mô, giúp các mô liên kết bền vững, mạng lưới collagen chắc khỏe. Liên kết càng bền vững, da càng căng mịn, tươi trẻ.
  • Các axit amin trong collagen từ thực phẩm chức năng có thể bảo vệ collagen sẵn có trong cơ thể khỏi sự tấn công của các tác nhân xấu như gốc tự do, MMPs, AGEs. Đặc biệt là các chất chống oxy hóa trong collagen bổ sung có thể ngăn chặn sự tấn công của các MMPs phá vỡ cấu trúc collagen, giúp giảm sự hình thành các nếp nhăn.
  • Collagen bổ sung cung cấp các axit amin cần thiết cho quá trình tổng hợp collagen của cơ thể, giúp tăng lượng collagen tự nhiên trong cơ thể.

Xem thêm:

Collagen là gì? Vai trò của collagen trong cơ thể

Vai trò của collagen đối với vẻ đẹp và sự săn chắc của da

Vì sao phụ nữ nên uống thực phẩm chức năng bổ sung collagen?