Collagen là gì? Vai trò của collagen trong cơ thể

Collagen là một loại protein không hoà tan có chức năng chính là liên kết các mô trong cơ thể lại với nhau, giúp cơ thể tạo thành một khối thống nhất. Collagen đặc biệt quan trọng với da bởi nó chiếm đến 70% cấu trúc của da.

Collagen là gì?

Collagen là một loại protein cứng, không hoà tan, được tìm thấy trong cơ thể người và động vật có vú. Đây là loại protein dồi dào nhất trong cơ thể, chiếm 25-35% lượng protein trong toàn bộ cơ thể. Collagen là thành phần chính của da, gân, sụn khớp và xương. Ngoài ra, collagen cũng được tìm thấy trong giác mạc của mắt, mạch máu, niêm mạc ruột, răng và móng tay.

Các chuỗi axit amin (amino acids chain) xoắn vào nhau tạo thành các phân tử collagen (molecule), các phân tử collagen tạo thành sợi collagen nhỏ (fibril), nhiều fibrils tạo thành sợi collagen (fiber).

 

Cấu trúc của collagen là một chuỗi xoắn ba được xây dựng từ ba chuỗi axit amin, tạo thành các sợi dài, mảnh và bền vững. Các sợi collagen đan quyện vào nhau tạo thành mạng collagen. Mạng collagen chính là cấu trúc nền của da, phân bổ chủ yếu ở lớp bì.

Theo Tạp chí khoa học Science Direct, cho đến nay đã có 28 loại collagen khác nhau được tìm thấy trong cơ thể người và động vật có vú. Trong đó, gần 90% collagen trong cơ thể người là loại I được tìm thấy ở da, gân, mạch máu và các cơ quan khác.

Collagen sản xuất ở đâu?

Rất nhiều tế bào trong cơ thể tham gia vào quá trình tạo ra collagen. Trong đó quan trọng nhất là các tế bào sợi có tên là fibroblasts. Đây là các tế bào chuyên biệt có chức năng chính là tổng hợp collagen. Các tế bào sử dụng 3 axit amin: glycine, proline, và hydroxyproline để tạo ra chuỗi xoắn ba - cấu trúc đặc trưng của collagen.

Lượng collagen tự nhiên trong cơ thể giảm dần sau tuổi 25 khiến da xuất hiện các nếp nhăn.

Cơ thể con người sản xuất ra collagen một cách tự nhiên. Lượng collagen dồi dào khi còn trẻ nhưng bước qua tuổi 25, quá trình tổng hợp collagen bắt đầu chậm dần. Lượng collagen bắt đầu giảm mạnh khi phụ nữ bước qua thời kỳ mãn kinh. Collagen cũng suy giảm do tác động của các yếu tố môi trường bên ngoài như tia cực tím, khói thuốc lá, ăn nhiều đường.

Sự sụt giảm collagen khiến da xuất hiện nhiều nếp nhăn và chảy xệ. Sự suy giảm collagen trong cơ thể người là quá trình tự nhiên, không có cách nào ngăn chặn.

Vai trò của collagen với cơ thể

Collagen là một loại protein cực kỳ quan trọng của cơ thể. Collagen là thành phần chính của các mô liên kết, cấu thành một số bộ phận trên cơ thể như gân, dây chằng, cơ bắp và da. Thiếu collagen, cơ thể con người không thể gắn kết thành một thể hoàn chỉnh mà sẽ chỉ là các bộ phận rời rạc.

Collagen chiếm 70% cấu trúc của da, là thành tố quyết định vẻ đẹp của làn da.

Chức năng chính của collagen trong cơ thể là kết nối các mô trong cơ thể lại với nhau, tạo nên cấu trúc cho da và củng cố sự bền vững của xương.

Collagen được tìm thấy nhiều ở da, gân, sụn khớp và xương. Trong đó:

  • Collagen chiếm đến 70% cấu trúc của da. Các sợi collagen tạo thành mạng lưới, là bệ đỡ cho elastin (sợi đàn hồi) và axit hyaluronic giữ độ ẩm cho da.
  • Gân là các mô liên kết mạnh mẽ nối các cơ với xương. Gân có vai trò truyền lực và chịu lực căng trong quá trình co cơ. 85% cấu trúc của gân là collagen loại I.
  • Sụn khớp là lớp mô liên kết mềm dẻo bao lấy đầu xương để ngăn các xương tiếp xúc trực tiếp với nhau, giúp quá trình vận động dễ dàng hơn. Thành phần chính của sụn khớp là collagen (chiếm 70%) và proteoglycans. Trong khi collagen chịu trách nhiệm về cấu trúc và sức mạnh của sụn thì proteoglycans đóng vai trò là chất bôi trơn cho khớp.
  • Xương: chiếm đến 90% khối lượng xương, collagen cung cấp khung cấu trúc để canxi và các khoáng chất khác neo đậu. Các sợi collagen cũng tăng tính linh hoạt của xương.

Cơ thể chúng ta tự tổng hợp collagen một cách tự nhiên từ các axit amin. Tuy nhiên, quá trình tổng hợp này bắt đầu chậm dần sau khi chúng ta bước qua tuổi 25. Theo các nghiên cứu, lượng collagen trong cơ thể con người khi 30 tuổi chỉ bằng 50% lượng collagen của tuổi 18. Sự suy giảm collagen là quá trình tự nhiên, không có cách nào ngăn chặn. Để bù đắp lượng collagen thiếu hụt trong cơ thể, cách tốt nhất là bổ sung collagen từ bên ngoài bằng thức ăn hoặc thực phẩm chức năng.

Xem thêm:

Vì sao phụ nữ nên uống thực phẩm chức năng bổ sung collagen?